Phát triển đội tàu

Theo các chuyên gia, dự báo hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam đến năm 2030 khoảng 1.140-1.423 triệu tấn. Tuy nhiên, với hơn 90% hàng hóa xuất container của nước ta ra quốc tế bằng hệ thống tàu nước ngoài, Việt Nam không chỉ đang để mất nguồn lợi nhuận lớn vào tay các hãng vận tải biển quốc tế mà còn khiến doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam bị o ép vì sự thao túng của các hãng tàu ngoại. Do đó, việc phát triển đội tàu quốc gia là hết sức quan trọng.

Các chuyên gia cũng đề nghị cần đầu tư phát triển đội tàu quốc gia nhằm đảm bảo sự chủ động, tính kinh tế và an toàn cho lĩnh vực vận tải hàng hóa. Việc hình thành đội tàu container mạnh còn được coi là biện pháp quan trọng giúp hạ thấp chi phí logistics, tăng sự chủ động cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam. Việc đầu tư thích đáng để có đội tàu biển đủ mạnh là công cụ để thực hiện tốt các hiệp định thương mại đã ký kết.

Theo chiến lược phát triển của ngành GTVT, hạ tầng cảng biển sẽ tiếp tục được đầu tư mạnh trong thời gian tới, nhằm đáp ứng tốc độ tăng trưởng về sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng cao. Như vậy, nếu không có sự quan tâm thích đáng đối với việc phát triển đội tàu vận tải biển, Việt Nam sẽ lại bỏ lỡ cơ hội lớn trong việc khai thác thế mạnh quốc gia.

Các chuyên gia cho rằng, trước mắt, các doanh nghiệp vận tải biển nên chú trọng thay đổi cơ cấu đội tàu cho phù hợp, trong đó cần phát triển đội tàu có chất lượng cao như tàu container có trọng tải lớn, tính chuyên dụng cao, ô nhiễm môi trường thấp để thay thế dần những tàu già nua, nhỏ, chủ yếu chở hàng tổng hợp.

Xây dựng hạ tầng cảng biển

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đã nhấn mạnh rằng: “Việt Nam là quốc gia biển, có các cảng biển ở những vị trí thuận lợi trên các tuyến đường hàng hải quốc tế. Hiện nay, vì nhiều lý do, ta phải sử dụng những hãng tàu nước ngoài. Do đó, cần có những giải pháp để chiếm lĩnh thị phần vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu. Đây không chỉ là sự phát triển của riêng ngành hàng hải mà là lợi ích quốc gia”

Các chuyên gia đề nghị trong thời gian tới, các cơ quan quản lý nên điều chỉnh giá dịch vụ cảng biển, sát với quy mô đầu tư và nhu cầu phát triển từng loại cảng biển; ưu tiên đầu tư phát triển cảng nước sâu và luồng lạch khai thác được tàu có sức chở lớn để giảm giá thành vận tải biển tuyến xa kết hợp với trung chuyển quốc tế cự ly gần. Những giải pháp trước mắt và lâu dài đã có, vấn đề còn lại là sự thực thi của cơ quan quản lý nhà nước và sự chủ động của các doanh nghiệp trong ngành vận tải.

Một số doanh nghiệp đưa ra ý kiến: Để phát triển đội tàu biển Việt Nam, điều đầu tiên là hạ tầng cần chuẩn hóa lại. Nhiều quy định về phát triển tàu biển nên được sửa đổi phù hợp với tình hình mới. Doanh nghiệp vận tải biển cần sự hỗ trợ thiết thực của tất cả các ngành liên quan để tạo được bước phát triển đồng bộ. Các cảng biển Việt Nam nên tạo khu vực thuận lợi cho tàu Việt Nam neo đậu khi lên xuống hàng hóa. Doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam cũng có thể mua cổ phần từ các hãng tàu lớn rồi dần dần chi phối cổ phần để đưa hàng hóa Việt Nam lên.

Các chuyên gia dự báo tình hình khó khăn đối với các doanh nghiệp vận tải biển sẽ còn kéo dài hết năm 2023 và có thể phải đến năm 2025 mới có thể phục hồi. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam phải tìm cách trụ vững để vượt qua giai đoạn khó khăn này.

V.C